Ankilozan Spondilitte Şiddetli Yorgunluk ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi: Kesitsel Bir Çalışma
Author:
Abstract
Amaç: Yorgunluk, Ankilozan spondilit (AS) hastalarında önemli bir semptomdur. AS’de yorgunluğu
değerlendirmek için kabul edilmiş kesin bir ölçek yoktur. Çalışmanın amacı, AS’de yorgunluğu farklı ölçeklerle
ölçmek ve yorgunluk ile ilgili değişkenleri bulmaktır.
Yöntem: 77 AS hastası ve 61 kontrol değerlendirildi. Hastalık aktivitesi BASDAI ve ASDAS ile değerlendirildi.
Yorgunluk Functional Assessment of Chronic Ilness Therapy Fatigue Scale (FACIT-F), Fatigue Severity
Scale (FSS) ve BASDAI’nin yorgunlukla ilişkili maddesi ile değerlendirildi. Yorgunluk AS ve kontrollerde
karşılaştırıldı. Yorgunluk ile hastalıkla ilişkili parametrelerin korelasyonu değerlendirildi.
Bulgular: Hastaların %63.6’sında BASDAI’nin yorgunlukla ilgili maddesi ile ölçülen ve %42’sinde FFS ile
ölçülen şiddetli yorgunluk vardı. Sağlıklı kontrollerin %26.2’sinde şiddetli yorgunluk vardı. FSS skoru AS
hastalarında 3.9±2, kontrollerde 2.3±1.3 idi (p<0.05). FSS ile BASDAI’nin yorgunluk maddesi arasında güçlü
bir korelasyon vardı (r=0.763, p<0.05), benzer şekilde FACİT-F ile BASDAI’nin yorgunluk maddesi arasında
da güçlü bir korelasyon vardı (r=-736, p<0.05). İnaktif AS hastalarında FFS skoru 2.38±1.46, aktif hastalarda
4.87±1.68 idi (p<0.05). Yorgunluk, AS’de ağrı, hastalık aktivitesi, depresyon, fonksiyonel kapasite ve anksiyete
ile istatistiksel olarak anlamlı korelasyon vardı (p<0.05). BASDAI, AS hastalarında şiddetli yorgunluğun
bağımsız ön gördürücüsüydü (p<0.05).
Sonuç: AS’de, özellikle aktif hastalığı olanlarda şiddetli yorgunluk daha yaygındır. Hastalık aktivitesi,
fonksiyonel durum, depresyon, ağrı ve anksiyete yorgunluk ile ilişkilidir. BASDAI skorunun yorgunlukla ilgili
maddesi, FSS, FACIT-F’den biri yorgunluğu değerlendirmek için yeterlidir.
Keywords
Abstract
Aim: Fatigue is an important symptom for patients with Ankylosing Spondylitis (AS). There is no accepted
definitive scale to assess fatigue in AS. The purpose of the study was to measure fatigue by way of different
scales in AS and find variables related to fatigue.
Method: The 77 AS patients and 61 controls were evaluated. Disease activity was evaluated by the BASDAI
and ASDAS. Fatigue was evaluated with Functional Assessment of Chronic Illness Therapy Fatigue Scale
(FACIT-F), Fatigue Severity Scale (FSS) and fatigue-related item of the BASDAI. Fatigue was compared in AS
and controls.
Results: A total of 63.6% of patients had severe fatigue measured by fatigue-related item of BASDAI and 42%
of patients had severe fatigue measured by FFS. The 26.2% of controls had severe fatigue. FSS scores were 3.9±2
in AS patients and 2.3±1.3 in controls (p<0.05). There was strong correlation between FSS and fatigue item
of BASDAI (r=0.763, p<0.05) similarly there was strong correlation FACİT-F score and fatigue-related item
of BASDAI (r=-736, p<0.05). FFS score was 2.38±1.46 in inactive AS patients and 4.87±1.68 in active patients
(p<0.05). Fatigue was statistically significant correlated with pain, disease activity, depression, functional
capacity and anxiety in AS (p<0.05). BASDAI was an independent predictor of severe fatigue in AS (p<0.05).
Conclusion: Severe fatigue is more common in AS, especially those with the active disease. Disease activity,
functional abilities, depression and anxiety were correlated with fatigue. One of the FSS, FACIT-F and fatiguerelated
item of BASDAI scores are sufficient to evaluate fatigue